Mục Lục
Bệnh tiểu đường (hay còn gọi là đái tháo đường) là bệnh rối do dối loạn chuyển hóa không đồng nhất trong cơ thể. Nguyên nhân chủ yếu là do thiếu hoàn toàn hoặc không hoàn toàn insulin trong máu. Những năm gần đây, số bệnh nhân mắc tiểu đường đang có xu hướng gia tăng và trẻ hóa. Đái tháo đường gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm, làm tổn thương nghiêm trọng đến tim và mạch máu. Vậy người mắc bệnh tiểu đường nên ăn gì, kiêng gì? Hãy cùng BS.Trần Đỗ Lan Phương làm việc tại Bệnh viện Đa Khoa chia sẻ nhé!
Bệnh tiểu đường gồm những type nào?
Hiện nay đái tháo đường được chia làm 3 nhóm chính (3 type), mỗi nhóm đều có nguyên nhân, dấu hiệu, triệu chứng khác nhau.
– Đái tháo đường type 1: Nhóm đái tháo đường type 1 là do hệ miễn dịch tấn công nhầm vào hoocmon sản sinh insulin của tuyến tụy, làm phá hủy tế bào beta tụy, dẫn đến thiếu insulin tuyệt đối. Nhóm này lệ thuộc vào insulin, thường gặp ở người trẻ tuổi.
– Đái tháo đường type 2: Người lại với nhóm type 1, đái tháo đường type 2 không lệ thuộc vào insulin. Có nghĩa là mặc dù tuyến tụy sản sinh ra insulin như người bình thường nhưng lại làm giảm hoặc không có tác dụng trong việc điều hòa glucose trong máu. Hiểu đơn giản là cơ thể có kháng thể kháng lại insulin hoặc từ chối tiếp nhận insulin. Những người cao tuổi có nguy cơ mắc bệnh đái tháo đường type 2 cao hơn so với người trẻ tuổi.
– Đái tháo đường type 3 hay còn gọi là đái tháo đường thai kỳ: Nhóm này chủ yếu là ở phụ nữ đang mang thai ở giai đoạn giữa hoặc cuối thai kỳ và sẽ tự động khỏi sau khi sinh. Mặc dù không phải ai mang thai cũng mắc bệnh “đái tháo đường thai kỳ” nhưng mọi người không nên chủ quan.
Người mắc bệnh tiểu đường nên kiêng gì, ăn gì?
Đối với người mắc bệnh tiểu đường, ngoài việc sử dụng thuốc để điều trị thì cần kết hợp với chế độ ăn uống lành mạnh. Yếu tố này ảnh hưởng rất lớn đến bệnh nhân mắc bệnh tiểu đường. Sau đây là lời khuyên của BS.Trần Đỗ Lan Phương dành cho người bệnh đái tháo đường.
Tiểu đường nên ăn gì?
Xây dựng được một thực đơn lành mạnh là vấn đề then chốt trong phác đồ điều trị bệnh tiểu đường. Những nhóm thực phẩm sau đây sẽ rất tốt cho người đái tháo đường. Hãy tìm hiểu nhé!
Nhóm tinh bột lành mạnh
Người mắc bệnh tiểu đường cần hạn chế tối đa các loại thực phẩm chứa nhiều tinh bột, đường. Thay vào đó nên sử dụng những loại thực phẩm như: ngũ cốc nguyên hạt, đậu đỗ, gạo lứt,… Lưu ý, trong thực đơn của người tiểu đường cần hạn chế sử dụng những món rán, xào.
Những loại củ như khoai, sắn chứa khá nhiều tinh bột, nếu ăn các loại này thì người bệnh hãy giảm hoặc cắt khẩu phần ăn. Không nên ăn quá lo, hãy chia nhỏ thành từng bữa để hạn chế glucose trong máu tăng cao.
Nhóm thịt cá
Người đái tháo đường nên ăn các loại thịt lạc, các loại thịt gia cầm bỏ da, hạn chế ăn các loại thịt có màu đỏ tươi như thịt bò, thịt dê,…
Cá là nguồn thực phẩm được khuyến khích bổ sung vào thực đơn của người đái tháo đường. Trong thịt cá chứa nhiều đạm và omega 3 rất tốt cho hệ thống tim mạch. Một số loại cá nên ăn như: cá hồi, cá ngừ, cá thu,…
Nhóm chất xơ (rau xanh, củ, quả)
Tích cực bổ sung chất xơ có trong các loại rau, củ, quả rất tốt cho người tiểu đường. Tuy nhiên, nhóm chất xơ mang lại hiệu quả tốt nhất cho người tiểu đường khi được ăn sống, hấp hoặc luộc. Không nên sử dụng các loại sốt hay gia vị có chứa chất béo để chế biến rau, củ.
Ngoài tác dụng làm giảm đường huyết, nhóm rau – củ – quả còn chứa nhiều vitamin giúp tăng cường sức đề kháng, bảo vệ tim mạch bền vững, phòng ngừa các bệnh về tim mạch.
Nhóm chất béo có lợi
Nên sử dụng các loại chất béo có trong quả bơ, quả hồ đào, quả óc chó, dầu oliu,… Nhóm thực phẩm này rất hữu ích cho bệnh nhân tiểu đường bởi chúng có khả năng làm giảm cholesterol trong máu. Sử dụng dầu oliu, dầu đậu phộng thay cho mỡ động vật giúp ổn định glucose trong máu, phòng ngừa bệnh tim mạch.
Nhóm thực phẩm chức năng
Hiện nay, những dòng thảo dược tự nhiên được nghiên cứu và chiết xuất thành những dạng thực phẩm chức năng. Trong đó một sản phẩm có khả năng giảm đường huyết, cholesterol trong máu được nhiều khách hàng săn đón trong thời gian qua là tinh dầu thông đỏ Hàn Quốc Royal Korean Red Pine.
Là sản phẩm có nguồn gốc Hàn Quốc, chiết xuất 100% từ lá thông đỏ hạng A, mang đến những hiệu quả bất ngờ. Với khoảng 5000 dưỡng chất, tinh dầu thông đỏ có thể hỗ trợ 190 bệnh lý khác nhau. Để biết thêm thông tin chi tiết, mời quý vị xem “Tại Đây“.
Tiểu đường nên kiêng gì?
Để điều trị bệnh tiểu đường đạt hiệu quả tốt nhất, người mắc bệnh tiểu đường cần nên ăn kiêng một số loại thực phẩm sau:
– Hạn chế ăn các loại thực phẩm chứa nhiều tinh bột như: gạo trắng, bánh mì, bột sắn dây, các loại củ như khoai nang, khoai tây.
– Kiêng các thực phẩm nhiều đường, đồ ăn quá ngọt như: bánh kẹo, bơ sữa,…
– Không sử dụng thực phẩm chứa nhiều chất béo bão hòa, gây nguy cơ tăng bệnh tim mạch, ảnh hưởng đến sức khỏe nói chung và người mắc bệnh tiểu đường nói riêng.
– Người đái tháo đường hãy nói “không” với nội tạng động vật, thịt mỡ, kem tươi, dầu dừa, các loại nước uống có gas,…
– Không nên ăn những loại thực phẩm chế biến sẵn như đồ hộp, đồ chiên,…
– Hạn chế tối đa các loại hoa quả sấy khô, mứt hoa quả bởi những loại thực phẩm này chứa hàm lượng glucose rất cao.
– Người mắc bệnh tiểu đường hạn chế tối đa những loại đồ uống có cồn, nói không với chất kích thích,…
Trên đây là những món ăn, thực phẩm người mắc bệnh tiểu đường cần hạn chế hoặc không nên ăn. Những loại thực phẩm này càng hạn chế được thì càng giảm nguy cơ mắc các biến chứng nguy hiểm của bệnh.
Người tiểu đường cần lưu ý trong chế độ ăn uống hàng ngày
Ngoài việc hạn chế tối đa lượng đường trong khẩu phần ăn, người bệnh nên lưu ý một số vấn đề nhỏ dưới đây để giúp người bệnh vừa bảo vệ sức khỏe, vừa đảm bảo đủ năng lượng hoạt động trong một ngày dài.
– Đái tháo đường là một bệnh tiềm ẩn, ảnh hưởng lớn đến sức khỏe. Để ổn định chỉ số glucose trong máu, người bệnh nên ăn uống đúng giờ.
– Tránh tình trạng ăn quá no hoặc ăn khi quá đói. Hãy chia nhỏ các bữa ăn trong ngày để cân bằng lượng đường trong máu.
– Chất dinh dưỡng dành cho người tiểu đường trong thực đơn cần phải đầy đủ các nhóm chính như: chất bột đường, chất đạm, chất béo có lợi, chất xơ.
– Người mắc bệnh đái tháo đường không cần nấu ăn quá cầu kỳ, không nên xay nhuyễn, hầm nhừ thức ăn.
– Không tự nhiên thay đổi chế độ ăn hàng ngày,…
Cách chuẩn đoán bệnh tiểu đường
Theo Hiệp hội đái tháo đường trên thế giới, tiêu chuẩn để chuẩn đoán bệnh tiểu đường dựa vào một trong 4 tiêu chuẩn sau:
– Chuẩn đoán đường huyết lúc đói (fasting plasma glucose – FPG) ≥ 126 mg/dL hoặc 7 mmol/L. Khi xét nghiệm, người bệnh cần nhịn ăn ít nhất 8 giờ, không được uống nước ngọt.
– Chuẩn đoán bằng nghiệm pháp dung nạp glucose đường uống ở thời điểm sau 2 giờ làm nghiệm pháp. Bệnh nhân cần nhịn đói từ nửa đêm hôm trước làm nghiệm pháp, sử dụng lượng glucose tương đương 75g glucose hòa tan trong khoảng 250 – 300ml nước, uống trong 5 phút; 3 ngày trước đó cần ăn khẩu phần ăn có khoảng 150 – 200g carbohydrate/ngày.
– HbA1c ≥ 6.5% hoặc 48 mmol/mol. Lưu ý, xét nghiệm này cần được tiến hành ở phòng thí nghiệm đã được chuẩn hóa theo tiêu chuẩn quốc tế.
– Trường hợp có triệu chứng tiểu nhiều, ăn uống nhiều mà sụt cân không rõ nguyên nhân,… hoặc mức glucose huyết tương ở thời điểm bất kỳ ≥ 200 mg/dL hoặc 11.1 mmol/L.
Với những thông tin trên, người mắc bệnh đái tháo đường đã biết nên kiêng gì, ăn gì rồi phải không nào. Việc tuân thủ chế độ ăn uống sẽ giúp người bệnh có một sức khỏe ổn định nhất. Hiện nay ngành Y phát triển, chúng ta hoàn toàn có thể kiểm soát được lượng đường huyết bằng thuốc. Hãy kiểm tra sức khỏe định kỳ để phát hiện sớm bệnh, từ đó có phương pháp điều trị tốt nhất. Cảm ơn các bạn đã theo dõi bài viết.
Bài viết được nhiều người quan tâm: